ژئوممبران: (Geomembrane)

ژئوممبران گونه‌ای از مصالح ژئوسنتتیک و نوعی پوشش پلیمری به صورت ورق می‌باشد که بدون نیاز به زیرساخت می‌تواند بعنوان لایه محافظ در عایق‌بندی استخرهای خاکی وسیمانی و مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد. این ورق‌ها با استفاده از جوش حرارتی یا روشهای مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند. ورق ژئوممبران از پلیمرهای مختلفی مانند پلی اتیلن یا پلی وینیل کلراید ساخته می‌شود. از ژئوممبران برای عایق‌بندی استخرهای خاکی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.

معمولا ورق های ژئوممبران در عرض های مختلف (به طور متداول از 2.2 تا 9 متر) و طول رول‌های متنوع با ضخامت های 0.75، 1، 1.5، 2، 2.5 و 3 تولید می‌شوند.

مزایا و معایب استخر ژئوممبران

یکی از روش‌های نوین ساخت استخر که در چند دهه اخیر رواج پیداکرده است ساخت استخر با استفاده از ورق‌های پلی‌اتیلنی و پی‌وی‌سی است که به‌عنوان ژئوممبران شناخته می‌گردند. این ورق‌ها جایگزین روش‌های پرهزینه و زمان‌بر قدیمی مانند (کاهگل کاری کف و دیواره استخر آب، ایزوگام، استفاده از سیمان،، دوغاب، سنگ و سیمان، آجرچینی، بتن مسلح) و روش‌های مختلف دیگر گردید.

ساخت استخر با این ورق‌ها موجب حل مشکلاتی چون هزینه‌بر بودن، زمان‌بر بودن ساخت، ترک‌خوردگی و هدر رفت آب و … گردید.

استفاده از ورق‌های ژئوممبران ضمن داشتن مزایا، معایب خاص خود را نیز دارد.

مزیت‌های ساخت استخر کشاورزی با ورق ژئوممبران:

عایق‌بندی و آب‌بندی استخر به‌صورت 100% انجام می‌پذیرد.

هزینه اجرای استخر به‌مراتب کمتر از استفاده از سایر روش‌هاست.

سرعت اجرای بالا

طول عمر بالا

مقاومت در برابر سرما و گرما

شکل 1 ژئوممبران اصفهان

از معایب این ورق‌ها:

خشک و شکنندگی و عدم انعطاف‌پذیری در کنج‌ها و زوایا

نیاز به زیرسازی و بسترسازی

جلبک زدگی

مرگ‌ومیر بالای پرورش ماهی در استخرهای ژئوممبران که به‌صورت دومنظوره استفاده می‌گردند.

از دیگر معایب ژئوممبران انعطاف پذیری کم در کنجها و زوایاست و

هزینه تعمیرات آن بسیار گران و زمانبر می باشد. حتی در بعضی از مواقع برای تعمیرات مجبور به تخلیه کامل آب داخل استخر می شویم.

شکارچیان غیر مجاز بخاطر شکار پرندگان مهاجر با گلوله سبب سوراخ شدن استخر ژئوممبران می شوند.

درصورت تماس با مواد اشتعالزا و حلال های آلی و اجسام تیز و برنده سبب آسیب دیدن جدی به استخر ژئوممبران می شوند.